Er is de laatste tijd veel te doen om de keuzes die men maakt op de Xbox-afdeling van Microsoft en dat is grotendeels terecht. Zo rondde het de overname van Activision/Blizzard/King af voor enorm veel geld, ontsloeg het heel veel werknemers en eigen franchises werden uitgebracht op andere consoles. Overigens heeft de gehele gamesindustrie zo zijn problemen, waarbij er enorm veel mensen worden ontslagen, maar nu heeft Microsoft maar liefst vier studio’s laten sluiten.
Om welke studio’s gaat dat dan? Nou, allereerst is daar Arkane Austin, de ontwikkelaar achter het sterke Prey en het geflopte Redfall. Deze studio kwam via de overname van Bethesda bij Xbox terecht en werd eerder al door Bethesda aan het werk gezet om een multiplayer game te maken. Sommige medewerkers van Arkane Austin zullen gaan werken aan andere games van Bethesda, al is het niet duidelijk om welke games dat gaat, de rest staat op straat. Eerlijk is eerlijk, Redfall was niet best ontvangen door gamers en pers, maar het lijkt erop dat de studio wel erg rigoureus wordt gesloten.
Dan hebben we Roundhouse Games, een ontwikkelaar die vooral meewerkt aan andere titels, maar ooit bekend stond als Human Head Studios. Onder die naam waren ze ooit bezig aan Prey 2, maar dan de opvolger van de eerdere Prey uit 2006. Mensen waren toen erg enthousiast over de eerste gameplaybeelden, maar de game werd helaas gecanceld. Overigens werd Human Head Studios in 2019 omgetoverd in Roundhouse Games en heeft het zelfstandig geen game uitgebracht. Het team zal toegevoegd worden aan ZeniMax Online, dat ook onderdeel is van Microsoft.
Alpha Dogs Studios is misschien wat minder bekend, maar de ontwikkelaar maakte uitsluitend mobiele games, waaronder Wraithborne en Ninja Golf. Sinds ze met de overname van Bethesda meekwamen hebben ze Mighty Doom uitgebracht, een tegenvallende versie van Doom, gegoten in een top down shooter-vorm. De game werd enorm slecht ontvangen en daardoor wordt de studio gesloten door Microsoft.
Oké, je zou kunnen stellen dat de gamesindustrie een keiharde business is geworden en het nog eventueel begrijpelijk kan zijn dat het maken van een flop een studio de nek kan kosten. Dan kun je nog discussiëren of het allemaal nodig is, al worden er dus overal harde keuzes gemaakt in deze enorme crisis in de console-industrie. Maar de vierde gesloten studio is die van Tango Gameworks, de ontwikkelaars achter Hi-Fi Rush en was ook nog eens de enige Japanse studio in het Microsoft-kamp. Daarnaast was de game op het oog een ‘kleinere’ game, waarbij het artistieke uiterlijk vooral bedoeld was als uithangbord van creatieve games op GamePass. De game werd geprezen door pers en gamers, vooral vanwege de frisse gameplay (knokken en platformen op de maat van de muziek) en de kleurrijke graphics.
Eerder dit jaar maakte Microsoft bekend dat Hi-Fi Rush ook zou verschijnen op concurrerende consoles en dat is inmiddels gebeurd. Nu werden deze ports geplaagd door enorm veel bugs en glitches, maar dat de studio meteen kon opdoeken creëerde best een schok in de Xbox-community. Het vervelende is dat dit niet alleen zorgen baart onder bezitters van Xbox-consoles, maar stel je ook eens voor hoe dit nieuws wordt ontvangen door andere medewerkers bij het gigantische bedrijf.
Bij mij was het idee ontstaan dat games als Hi-Fi Rush aan zouden tonen dat Microsoft geleerd had van fouten in het verleden, nadat Xboxbaas Phil Spencer had aangegeven dat men de studio’s wat meer ruimte voor creativiteit zouden geven en niet meer zo snel zouden sluiten, zoals men dat een tijd geleden heeft gedaan met bijvoorbeeld Lionhead Studios (Fable). De meer creatieve initiatieven van andere studios bij Microsoft zullen hierdoor een enorme knauw kunnen krijgen, omdat de geboden ‘vrijheid’ je als ontwikkelaar alsnog nel de kop kan kosten. Dat zorgt vast niet voor betere werkomstandigheden, in een industrie die sowieso vaak overgaat tot ‘crunchen’
Intern bij Microsoft is er duidelijk wat veranderd en het bedrijf heeft vooralsnog moeite met het uitspreken van hun huidige strategie. Waar Spencer een aantal jaar geleden alles voor elkaar leek te krijgen bij Microsoft om de mogelijkheid te grijpen om het merk Xbox weer op de kaart te zetten, nadat het zo instortte na de succesvolle jaren tijdens de Xbox360-console. Er werden prachtige consoles gemaakt, er werd veel goodwill gekweekt met online cross play, het backwards compatible-progamma en men ging vol voor GamePass.
Maar nu de markt sowieso al een tijd niet meer doorgroeit, GamePass niet bij lange na niet de berekende aantallen leden heeft gehaald en men zojuist een enorm dure overname van een grote uitgever heeft afgerond wordt men gedwongen andere keuzes te maken. Stel je maar eens voor dat jij Phil Spencer bent en dat de baas van Microsoft (Satya Nadella) tijdens een meeting aangeeft dat het nu tijd wordt om het een en ander terug te verdienen, waardoor de ingeslagen plannen gaan veranderen. Dat terwijl je juist jarenlang het eerdere plan overal hebt staan uitleggen en delen.
We voelen allemaal wel aan dat dit zomaar nog maar het begin kan zijn van een hele grote verandering in het merk Xbox, terwijl je sowieso wel aan alles merkt dat de gehele industrie aan de vooravond staat van een totale verandering van gaming. Denk er maar eens over na: terwijl de kosten voor het maken van games nog steeds stijgen, stijgen de ontwikkeluren ook dramatisch snel, maar de markt zelf staat al een tijd stil. Natuurlijk, er gaan gigantische bedragen om in gaming, maar het meeste geld zit hem niet meer in consoles op zich.
Als je ziet hoeveel geld er verdiend wordt aan games, die het vooral moeten hebben van enige vorm van microtransacties, dan zie je waarom uitgevers daar graag ook wat van willen meesnoepen. Het risico van het uitbrengen van een singleplayer AAA-game is enorm, terwijl de games die juist zoveel geld in het laatje brengen een andere structuur hebben om hun geld te verdienen. Zo werd Arkane Studios bijvoorbeeld aan een multiplayer-game gezet met die reden. Dat terwijl wij juist hoopten dat er door platforms als GamePass juist voor meer ruimte zou zorgen voor een variatie aan games. Helaas brengt dat niet op wat ze gehoopt hadden en er zal ergens toch een hoop geld moeten worden verdiend, zeker na de uitgaven die het bedrijf heeft gedaan sinds eigenlijk de allereerste Xbox.
Op klap van de vuurpijl kwam Microsoft zelf met het nieuws dat ze bezig zijn met de nieuwe generatie consoles, dat in 2026 al op de markt zou moeten komen en dat het dan ook nog eens ‘de grootste technologische sprong ooit’ zal zijn voor een console. Nu kwam Xbox Series X uit in 2020 en een generatie die 6 jaar lang duurt is eigenlijk de normaalste zaak van de wereld, maar de timing lijkt op z’n minst onhandig. Ik gok erop dat Microsoft erop gebrand was om iedereen te laten weten dat het merk Xbox niet zou verdwijnen in een tijd waar veel Xbox-bezitters enorm aan het merk twijfelen en zich afvragen of ze de volgende generaties geen andere keuzes moeten moeten. Daarnaast lijkt Sony binnenkort met een mid-gen refresh van hun PS5 te komen en dat zal vat ook meespelen met de timing van de consoleaankondiging.
Ondertussen zijn er steeds meer berichten over problemen in de ontwikkeling van Fable (5 jaar geleden aangekondigd), Perfect Dark (4 jaar geleden aangekondigd) en Everwild(5 jaar geleden), terwijl deze titels vermoedelijk meerdere keren terug zijn gegaan naar de tekentafel. Dan heb je ook nog eens de verhalen dat men vooral met ‘uitzendkrachten’ werkt, die elk anderhalf jaar vervangen moeten worden, wat de continuitiet van ontwikkeling enorm in de weg zou staan.
En ja, het kan zijn dat dit allemaal een beetje langs je heen gaat en het kan ook zijn dat jij je helemaal geen zorgen maakt over de toekomst van Xbox. Dat mag uiteraard ook, maar als groot fan van het merk kom je ook vast op allerlei fora of andere plekken waar andere Xbox-fans met elkaar praten en dan kun je niet ontkennen dat het merk in een enorme crisis zit. Zelf hoop ik ook dat de nieuwe Xbox het merk weer in de goede richting kan duwen, maar met een goede console alleen kom je er niet.