De Career Achievement Award van Film by the Sea 2022 gaat naar de eigenzinnige Mexicaanse scenarist, schrijver en regisseur Guillermo Arriaga, vooral bekend van zijn scenario’s voor enkele speelfilms van zijn landgenoot Alejandro G. Iñárritu: Amores perros, 21 Grams en Babel, maar ook auteur van o.a. de onlangs in Nederland verschenen roman Het vuur redden. Op zondag 11 september geeft Arriaga in CineCity Vlissingen een publiek interview, op maandag 12 september gevolgd door een eveneens publieke masterclass. Op zaterdag 17 september wordt aan Arriaga de Career Achievement Award van het festival uitgereikt tijdens de Awards Ceremony van de 24e editie van Film by the Sea.
Verhalenverteller Guillermo Arriaga
Guillermo Arriaga (1958, Mexico-Stad) is een geboren verhalenverteller. Ooit verklaarde hij: “Als ik geen verhalen vertel, komen de verhalen naar mij toe om me bij de strot te grijpen en letterlijk te vermoorden. Het is een deel van mijn organisme.” Schrijven is voor Arriaga dus niets minder dan een overlevingsstrategie, een zowel bittere als zoete noodzaak. Als kind al merkte hij dat hij met verhalen de verwarring in zijn hoofd bestreed en er meisjes mee kon inpalmen. Daarom doen we Arriaga tekort als we hem alleen scenarist noemen. Ja, hij schrijft scenario’s, maar ook romans, én hij regisseert zijn eigen films. Zijn verbeelding laat zich niet inperken.
Samenwerking met Iñárritu
Zijn doorbraak dankt Arriaga aan de samenwerking met zijn landgenoot Alejandro G. Iñárritu, die drie films opleverde. Met de eerste, Amores perros (2000), gaf hij op overrompelende wijze zijn visitekaartje af. Hoewel Iñárritu terecht werd geprezen voor de weergaloze regie, kwamen het gegeven en de innovatieve vertelstructuur geheel en al voor rekening van Arriaga. Voor vrijwel al zijn werk put hij uit eigen ervaringen. Een hondengevecht als in Amores perros? Hij heeft het zelf meegemaakt. Ook de manier waarop in die film verschillende verhaallijnen door elkaar worden gevlochten, is typerend voor Arriaga’s schrijverschap. Aan de opbouw in drie aktes, dé blauwdruk van de klassieke Hollywoodfilm, heeft hij lak. Volgens Arriaga mag een bedacht verhaal even weerbarstig en grillig zijn als de werkelijkheid. En daarom springen zijn verhalen heen en weer in de tijd, én tussen personages die elkaars levens niet zelden fataal beïnvloeden. Zie Iñárritu’s 21 Grams (2003) en Babel (2006), maar ook The Three Burials of Melquiades Estrada (2005, van en met Tommy Lee Jones) en het door Arriaga geschreven en geregisseerde The Burning Plain (2008) met in de hoofdrollen Charlize Theron, Jennnifer Lawrence én Kim Basinger.
Arriaga’s recente roman Het vuur redden
Arriaga’s romans zijn ook in Nederlandse vertaling verschenen, onlangs nog het zeer positief ontvangen Het vuur redden (Salvar el fuego, Meridiaan Uitgevers). Met een ‘brief aan zijn lezers’, schreef Arriaga in feite de beginselverklaring die op al zijn werk van toepassing is. “Wanneer ik een roman schrijf, heb ik een vaag idee van waar ik heen wil. Ik begin met een korte plot en laat vervolgens het verhaal tot me spreken. Tijdens het schrijven vind ik niks geweldiger dan van dag tot dag te ontdekken wie de personages zijn, wat ze willen, in welke richting ze zich bewegen. Ik vertel met de flarden van ervaringen die het leven mij heeft gegeven en gebruik mijn verbeelding om de gebieden te bestrijken die ik niet ken.”
Met de Career Achievement Award 2022 eert Film by the Sea een meesterverteller die ons steeds weer onderdompelt in een universum waarin geen mens voor het (nood)lot gespaard blijft.